Бу сыл ыам ыйын 7 күнүгэр Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын «Бааһынай хаһаайыстыбаларга «Агростартап» граны тэрийии бэрээдэгэ» диэн 112 нүөмэрдээх уурааҕа тахсыбыта. Былырыыҥҥаттан ыытыллар «Агростартап» грант бэрээдэгэр туох уларыйыы киирбитиҥ туһунан билсиэҕин. Конкурска кыттарга докумуону туттарыы, быһа холоон, ыам ыйын 29 күнүттэн бэс ыйын 11 күнүгэр диэри ыытыллара былааннанар.

Санатан эттэххэ, «Дьоҕус бизнес уонна урбаанньыттары өйүүр көҕүлээһиннэр» диэн Россия Национальнай бырайыагын чэрчитинэн Дойду Тыатын хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ «Фермэрдэри өйүүр системаны оҥоруу уонна тыа хаһаайыстыбатын кооперацияларын сайыннарыы» диэн программа ылыммыта. Дьэ, бу программаҕа фермэрдэри уонна кооперативтары өйөөһүн сүрүн хайысханан буолар. Онтон бу программаҕа көрүллэр субсидиябыт аата «Агростартап» дэнэр. Онон бэлиэтээн эттэххэ, «Агростартап» фермэрдэргэ, ону тэҥэ фермердар нөҥүө кооперативтарга көрүллэр грант.

Граҥҥа ким кыттыан сөбүй?

Бастатан туран, быйыл саҥа хаһаайыстыба тэриммит фермэр кыттыан сөп. Ол эбэтэр, кини бааһынай хаһаайыстыбатын бу сыл ахсынньы ый маҥнайгы күнүн кэннэ тэриммит буолуохтаах.

Иккиһинэн, кэтэх чааһынай хаһаайыстыбалаах киһи. Ол эбэтэр бааһынай хаһаайыстыба тэринэ илик – фермэр буолбатах киһи. Өскөтө бу киһи конкурсу ааһан кыайыылаах аатын сүктэҕинэ, 30 күн иһинэн хаһаайыстыба тэринэн нолуогавай сулууспаҕа регистрацияланыахтаах. Ол аата кини 30 күн иһинэн бааһынай хаһаайыстыба тэринэр.

Грант бэриллэр сууммата уонна хайысхата

Бастатан туран, өскөтүн кыттааччы потребительскэй кооперативка чилиэн быһыытынан турар буоллаҕына:

– ынах сүөһүнү иитии салаатыгар (үүт эбэтэр эт хайысхата) – муҥутуур суумма 6 мөлүйүөн солкуобайга дылы;

– атын ханнык баҕарар хайысхаҕа муҥутуур суумма 4 мөлүйүөн солкуобайга дылы.

Иккиһинэн, өскөтүн кыттааччы потребительскэй кооперативка чилиэн быһыытынан турбат буоллаҕына:

– ынах сүөһүнү иитии салаатыгар (үүт эбэтэр эт хайысхата) – муҥутуур суумма 5 мөлүйүөн солк. харчыга дылы;

– атын ханнык баҕарар хайысхаҕа муҥутуур суумма 3 мөлүйүөн солк. харчыга дылы.

Быһаарыы: бу үөһэ ыйыллыбыт суумматтан кыраны да көрдүөххэ сөп. Ол бизнес былаантан тутулуктаах. Аны туран, саамай сүрүнэ, көрдүүр суумматтан 10% бэйэтигэр баар буолуохтаах.

Онтон кооператив чилиэнэ буоллаҕына, грант суумматыттан 30% итэҕэһэ суох суумма кооперативка үллэһиллибэт фонданы хаҥатарга барыахтаах. Хаалбытын фермер бэйэтэ туттар. Гран сууммата эмиэ бизнес былаантан тутулуктаах.

Грант сүрүн ирдэбиллэрэ

Быйылгы «Агростартап» гран бэрээдэгэр «Бааһынай (фермерскэй) хаһаайыстыбаны саҥа тэринии уонна сайыннарыы бырайыага» диэн саҥа өйдөбүл киирдэ. Бу сүрүн докумуона – бизнес план. Дьэ, уонна биир сүрүн ирдэбилэ – үлэ миэстэтин таһаарыы.

Өскөтө грант сууммата 2 мөл.солк. кыра буоллаҕына, биир үлэ миэстэтин, онтон 2 мөл.солк. улахан буоллаҕына – 2 үлэ миэстэтин таһаарар. Аны туран, хайаан да бу үлэһиттэригэр пенсионнай, страховой төлөбүрдэри төлүөхтээх.

Кыттааччы конкурсу аастаҕына Тыа хаһаайыстыбатын кытта сөпсөһүү түһэрсэр. Онно 5 сыл устата үлэтин былаанын, көрдөрүүтүн, түмүгүн барытын суруйуохтаах. Дьэ, уонна ону олоххо киллэриэхтээх. Холобур, сөпсөһүүгэ бастакы сылбар 3 ынахтаахпын, иккис сылга 5 буолуохтаах диэн суруллубут буоллаҕына, ону толоруохтаах.

5 сылтан итэҕэһэ суох хаһаайыстыбатын үлэлэтиэхтээх. Уонна бу сыллар усталарыгар таһаарбыт үлэ миэстэтин сабара көҥүллэммэт.

Ирдэнэр бары отчуоту бириэмэтигэр туттарыы: грант үбүн-харчытын туттуутун былаана, хаһаайыстыба финансовай-экономическэй туруга уонна хаһаайыстыба үлэтин туоһулуур статистика отчуота.

Быһаарыы: өскөтүн кыайыылаах сыл түмүгүнэн бизнес былаанын көрдөрүүтүн 70 бырыһыантан кыраны толордоҕуна, гран сууммата ТӨННӨРҮЛЛЭР.

Грант үбүн-харчытын туттуохха сөп

Сири атыылаһарга;
Тутуу бырайыагын оҥорторорго (оҥорон таһаарыыга наадалаах объектар, ыскылааттар);
Оҥорон таһаарыыга наадалаах объекгы, дьиэни, ыскылааты о.д.а. атыылаһыы, тутуу, өрөмүөннээһин эбэтэр саҥатытан тутуу.
Объектарга, ыскылааттарга итии ситимин, гааһы киллэрии уонна уот ситимин тардыы, холбооһун.
Тыа хаһаайыстыбатын кыылын-сүөлүн уонна көтөрүн атыылаһыыга. Манна сибинньэ киирбэт. Ол эбэтэр сибинньэни атыылаһар көҥүллэммэт.
Балык ыамын (мальки) атыылаһыы.
Тыа хаһаайыстыбатын техникатын уонна оҥорон таһаарыы оборудованиетын атыылаһыы. Манна техникаҕа холбонор оборудование эмиэ киирсэр.
Таба иитиитин сайыннарыыга бураны атыылаһыы.
Элбэх сыллаах үүнээйини атыылаһыы (сиэмэтин), манна виноград эмиэ киирсэр.
Кредити сабыырга. Ол эрэн кредит сири атыылаһыыга, объегы, ыскылааты, техниканы ылыыга анаммыт буолуохтаах. Бизнес былааҥҥа көрүллүбүт суумматтан 20% кредити сабарга барыан сөп.
Атыылаһыллыбыт техника уонна оборудование миэстэтигэр дылы кэлэр ороскуотун уйунуу.

Хаһаайыстыбаҕа, фермергэ, чааһынай киһиэхэ уонна

кооператив чилиэнигэр ирдэбиллэр

Хаһаайыстыбаҕа, фермергэ:

Хаһаайыстыба быһыытынан быйыл саҥа регистрацияламмыт буолуохтаах.
Урукку өттүгэр государствоттан көмөнү туһамматах буолуохтаах: «Саҥа саҕалыыр фермэр», «Дьиэ кэргэнинэн ынах сүөһүнү иитээһин», дьоҕус хаһаайыстыбаларга тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын оҥорон таһаарыыга анаммыт уонна бырайыагы олоххо киллэриигэ граннары. Маны сэргэ, үбү-харчыны ылбытах буолуохтаах: үлэтэ суох дьон дьарыктаах буолалларыгар анаммыт көмөнү уонна урбаанньыт буолан үлэлэрин саҕалыылларыгар көрүллэр субсидияны, өйөбүлү, граны.
Кэнники 3 сыл иһигэр урбаанньыт буолбатах буолуохтаах, маны таһынан ханнык да коммерческэй тэрилтэҕэ учредитель, кыттааччы быһыытынан турбат.
Государство бюджетнай тэрилтэлэригэр иэһэ суох буолуохтаах (араас субсидияҕа, граҥҥа).
Нолуогавай сулууспаҕа иэһэ-күүһэ суох.

Баҕалаах чааһынай киһиэхэ:

Кэнники 3 сыл иһигэр урбаанньыт буолбатах буолуохтаах, маны таһынан ханнык да коммерческэй тэрилтэҕэ учредитель, кыттааччы быһыытынан турбат.
Урукку өттүгэр государствоттан көмөнү туһамматах буолуохтаах.
Быйыл государство бюджетыттан ханнык да үбү-харчыны ылбат.

4. Государство бюджетнай тэрилтэлэригэр иэһэ суох буолуохтаах (араас субсидияҕа, граҥҥа).

5. Нолуогавай сулууспаҕа иэһэ-күүһэ суох.

Кооператив чилиэнигэр:

Кооператив Тыа хаһаайыстыбатын кооперациятын Федеральнай сокуонугар толору эппиэттиэхтээх.
Кооператив былаана.
Государство бюджетнай тэрилтэлэригэр иэһэ суох буолуохтаах (араас субсидияҕа, граҥҥа).
Кооператив ликвидацияҕа, банкротстваҕа, реорганизацияҕа баран эрэр буолуо суохтаах.
Кооператив ревизионнай сойууска киирбит.

Ирдэнэр докумуоннар

Сайабылыанньа;
Бааһынай хаһаайыстыба салайааччытын уонна үлэһиттэрин туоһулуур докумуон (үлэ киниискэтин копията);
бизнес-план бырайыага;
үп-харчы тутуутун былаана (анал форма, apksakha.ru сайтка баар «Региональный портфель образовательной программы крестьянско (фермерских) хозяйств”);
банктан справка (грант 10% баарын туоһулуур);
бас билэр эбэтэр арендаҕа сирдээҕин уонна тутуулааҕын (үлэ объектара, склад о.д.а.) туоһулуур докумуон копията;
презентация матырыйаала;
өскөтө докумуону хаһаайыстыба салайааччыта бэйэтэ туттарбат буоллаҕына, дэбиэриннэс копията уонна туттар киһини туоһулуур докумуон;
кооператив чилиэнэ буоллаҕына, реестртэн выписка, кооператив ревизионнай союзка киирбитин туоһулуур докумуон копията, кооператив Устава (налоговай уоргаҥҥа регистрацияламмытын бигэргэтэр бэлиэлээх буолуохтаах) уонна кооператив налоговай уоргаҥҥа учуокка турбутун туоһулуур свидетельство копията, кооператив чилиэттэрин уопсай мунньаҕын быһаарыыта (үллэһиллибэт фонда үбүн харчытын туохха тутталларын туһунан), кэнники сылга кооператив финансовай отчуотун копията.

Бу туһунан сиһилии министиэристибэ minsel.sakha.gov.ru уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай хааһынатын тэрилтэтэ «Саха Өрөспүүбүлүкэтин тыатын хаһаайыстыбатын оҥорон таһаарар тиһигин хааччыйар киин» apksakha.ru сайтарыгар киирэн көрүөххүтүн сөп. Маны таһынан, 8-800-100-25-26 нүөмэргэ эрийдэххитинэ консультаннар мунаарар боппуруостаргытыгар эппиэттиэхтэрэ, быһааран биэриэхтэрэ.

Бизнес былаан, финансовай былаан, презентация анал формалара apksakha.ru сайтка баар. Сайтка киирэн баран «Региональный портфель образовательной программы крестьянско (фермерских) хозяйств” түннүгү баттыыгын.

Источник: https://minsel.sakha.gov.ru/